کاربرد انواع طناب دینامیک یا پویا

انواع طناب‌‌ پلاستیکی و غیر پلاستیکی یا همان طبیعی از ابزارهای اساسی و پرکاربرد در صنایع گوناگون به شمار می‌آیند. طناب‌ها از نظر نوع کاربرد و ویژگی‌هایی که دارند، به دسته‌های گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند. یکی از انواع آن‌ها، طناب دینامیک یا طناب پویا است.‌ از این نوع طناب‌ها به دلیل کشش بالایی که دارند بیشتر در کارها و امور ورزشی مانند کوهنوردی، سنگ‌نوردی، صخره‌نوردی و همچنین کارهای نماکاری در ساختمان‌های بلند استفاده می‌شود.

به دلیل اهمیت فراوانی که طناب‌های دینامیک در صنایع مختلف دارند، در این مقاله به معرفی و بررسی این نوع طناب‌ها پرداخته شده است. ازاین‌رو اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر در مورد طناب‌های پویا هستید توصیه می‌شود، این مطالب را تا پایان مطالعه نمائید.

طناب دینامیک چیست؟

منظور از طناب‌های دینامیک، طناب‌هایی است که در هنگام اعمال فشار بر آن‌ها، طول آن به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند و همین امر باعث ایجاد کشش در طناب خواهد شد. ساختار طناب‌های دینامیک به این شکل است که از هسته و پوسته‌های منعطف تشکیل شده‌اند. نخ‌های داخل هسته‌ی طناب‌ها برای مشخص کردن تاریخ تولید طناب‌ها تعبیه شده است. این طناب‌ها از ماده پلی‌آمید ساخته می‌شوند که از طریق بافت الیاف‌ها در کنار هم و بدون کوچک‌ترین فاصله ایجاد می‌شوند. این‌گونه طناب‌ها از خاصیت کشسانی بی‌نظیری برخوردار هستند و همین ویژگی سبب بارز شدن آن‌ها از انواع طناب‌های دیگر، شده است. به این دلیل که وجود این خاصیت در طناب پویا، باعث می‌شود در امور مربوط به کوهنوردی از شدت سرعت، ضربه و فشار حاصل از سقوط افراد کوهنورد کم شود.

انواع طناب دینامیک

طناب‌های پویا بر اساس میزان ضخامت و قطری که دارند به انواع تک طناب، نیم طناب و دو قلو دسته‌بندی می‌شوند. در بخش زیر به طور خلاصه به معرفی هر کدام از انواع طناب دینامیک، بررسی ویژگی‌ها و مزایای هر کدام از طناب‌های دینامیک پرداخته شده است.

تک طناب دینامیکی

این طناب‌ها جزء رایج‌ترین و پرکاربردترین طناب‌های پویا محسوب می‌شوند که قطر آن‌ها معمولاً بین 0.9 تا 1 سانتی‌متر است. کاربرد عمده این طناب‌ها بیشتر در مکان‌هایی است که احتمال پارگی یا پوسیدگی طناب وجود نداشته باشد. به طور کلی می‌توان گفت این طناب‌ها نسبت به انواع طناب‌های دیگر پویا، از ظرافت بیشتری برخوردار هستند.

نکته مهمی که باید مدنظر قرار داد این است که هر چقدر قطر طناب بیشتر باشد وزن بیشتری دارد و از طرفی وزن بالا نیز خود مشکلاتی را به وجود می‌آورد. بنابراین توصیه می‌شود افراد کم تجربه از طناب‌های با قطر کمتر استفاده کنند تا در هنگام سقوط از ارتفاع، بهتر بتوانند شرایط را کنترل کنند. معمولاً افراد با تجربه و سابقه کاری ترجیح می‌دهند از طناب‌های با قطر 0.9 سانتی‌متر استفاده کنند.

طناب دینامیک دوقلو

این نوع طناب‌ها برای کار در شرایط سخت و حساس‌تر مناسب هستند. طناب‌های دینامیک دوقلو، همان طور که از اسم آن مشخص است از دو رشته طناب مشابه تولید می‌شوند که به صورت میانه به هم متصل می‌شوند. این طناب‌ها به دلیل خوش دست بودن و ایجاد ایمنی بالا، مورد استفاده بسیاری از راپل‌کاران در صنایع ساختمانی قرار می‌گیرد. این طناب‌ها همچنین به دلیل ایجاد ایمنی در سقوط از ارتفاعات، جهت صعود کوهنوردان به قله نیز مناسب است.

نیم طناب دینامیکی

نیم طناب دینامیکی نوع دیگری از طناب پویا است که به شکل یک در میان از میانه‌ها عبور کرده و همین امر باعث کاهش پارگی در طناب می‌شود. نیم طناب‌ها نیز مانند طناب‌های دوقلو امنیت بالایی دارند و برای استفاده در ارتفاعات مناسب هستند. در مورد استفاده از انواع طناب‌های دینامیکی توصیه می‌شود هیچ‌گاه از تلفیق طناب‌ها در کنار یکدیگر استفاده نشود، زیرا سرعت کشش و سقوط در هر نوع طنابی، متفاوت است.

کاربرد طناب دینامیک

همان‌طور که در بالا اشاره شد، از انواع طناب‌‌ دینامیک در کارهای سنگ‌نوردی در ارتفاعات مانند نصب نما و … استفاده می‌شود. در صورت استفاده از طناب‌های دینامیکی، با جذب نیروی حاصل از شدت فشار سقوط راپل و برخورد راپل‌کار با زمین، جلوگیری می‌شود. بنابراین استفاده از طناب دینامیک برای راپل‌کارها گزینه مناسب و همچنین امر واجبی است. راپل‌کاران علاوه بر استفاده از طناب باید از کلیه لوازم و تجهیزات ایمنی در حین کار نیز استفاده کنند.

نکات مهم در رابطه با نگهداری و استفاده از انواع طناب پویا

اولین نکته مهم در رابطه با انواع طناب‌های پویا، توجه به تاریخ مصرف آن‌ها است. معمولاً تاریخ انقضای طناب‌ها، یکسال است. البته این تاریخ به میزان استفاده از طناب و آسیبی که ممکن است طناب در طی دوران استفاده، دیده باشد، بستگی دارد.‌ پس هر چقدر در نگهداری و استفاده از طناب‌ها دقت کافی شود عمر مفید آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.

به عنوان مثال بعد از یک روز کاری و استفاده از طناب، بهتر است که آن‌ها را با آب شیرین شستشو داد. از مواد شیمیایی قوی برای شستشوی طناب نباید استفاده کرد، زیرا در صورت شستشوی زیاد با این‌گونه مواد، طناب دچار پوسیدگی می‌شود.

محل نگهداری طناب‌های دینامیکی بهتر است عاری از هر گونه رطوبت و گرد و غبار باشد. زیرا این نوع طناب‌ها در صورت ماندگاری طولانی در مکان‌‌های مرطوب، دچار پوسیدگی خواهند شد. نکته مهم دیگر در مورد نگهداری از طناب‌های دینامیکی قرار ندادن آن‌ها، در زیر اجسام سنگین و نوک تیز است. هیچ‌گاه مقدار اضافی طناب با چاقو بریده نشود. بهتر است که قسمت اضافی به صورت حلقه‌ای جمع شود. زیرا برش با چاقو ساختار کلی طناب را دچار اختلال می‌کند و باعث ریش ریش شدن آن خواهد شد. به طور قطع، این مسئله میزان قدرت مهار سقوط فرد یا جذب انرژی را در طناب کمتر خواهد کرد.

جمع بندی

طناب دینامیک یا طناب پویا یکی از انواع طناب‌های پر مصرف و کاربردی است که در صنایع مختلف کوهنوردی، سنگ‌نوردی و … کاربرد دارد.‌ از ویژگی‌های بارز طناب‌های دینامیکی، خاصیت کشسانی و قدرت بالای جذب انرژی آن در هنگام سقوط است که برای‌ راپل‌کاران بسیار مهم و حیاتی است. طناب‌های دینامیکی با توجه به قطر و ضخامتی که دارند دارای انواع نیم طناب، تک طناب و دوقلو هستند که هر کدام ساختار و ویژگی‌های خاص خود را دارند. نکته آخر این که برای نگهداری و استفاده از طناب‌های پویا، همواره باید یک سری نکات را مدنظر قرار داد تا بتوان استفاده بهینه را از آن‌ها کرد.